Logo Borkowice Gmina

Smagów

Smagów - wieś położona na południowy wschód od Borkowic, 2 km na wschód od Rzucowa. Wieś znana jest już w 1330 roku pod nazwa Szmagów. Król Kazimierz Wielki w 1360 roku przenosi Smagów z prawa polskiego na prawo niemieckie zwane później średzkim. Wieś należąca w średniowieczu do Dobiesława i Strasza Chlewickich, słynęła z dużych zasobów rudy żelaza i kuźnic. Od XVI wieku wieś należy do obszernych dóbr Chlewiska , będących w posiadaniu Chlewickich  herbu Odrowąż. W 1508 roku wg. regestru poborowego powiatu radomskiego Smagów i inne wioski należące do Pawła z Chlewisk płaciły poboru 4 grzywny i 24 grosze. W 1569 roku właścicielami wsi byli: Błotnicki, Chlewicki Jakub i Krzysztof. W XVI wieku istniały tu osady wiejskie zwane rudami albo kuźnicami, zamieszkałe przez górników, hutników, drwali i kurzaczy. Pod koniec XVIII wieku wieś liczyła 37 domostw. We wsi znajdował się duży staw zwany Kulig. W 1768 roku dobra chlewiskie wraz ze Smagowem nabył Józef Potkański. W 1801 roku jego syn Aleksander Potkański – starosta radomski sprzedał dobra Chlewiska Stanisławowi Sołtykowi. Majątek Sołtyka składał się z folwarków: Chlewiska, Smagów, Pawłów i 21 wiosek. Stanisław Sołtyk był od 1809 roku posłem na Sejm Księstwa Warszawskiego oraz prefektem departamentu radomskiego. Za współpracę z tajnym Towarzystwem Patriotycznym został uwięziony przez władze carskie. Był wzorem patrioty dla warszawskiej młodzieży. Kolejnym właścicielem dóbr Chlewiska był jego syn generał Roman Sołtyk. W Smagowie w tym okresie znajdowały się drewniane budynki: dom dla czeladzi, spichlerz, karczma, dom folwarczny i dwie stodoły. Roman Sołtyk był uczestnikiem batalii napoleońskich, walczył m.in. w wojnie z Rosją w 1812 roku pod  Smoleńskiem i Możajskiem. W 1825 roku został wybrany posłem na Sejm Królestwa Polskiego z powiatu szydłowieckiego. Domagał się całkowitego uwłaszczenia wszystkich chłopów za odszkodowaniem dziedziców. W 1827 roku w Smagowie mieszkało w 24 domostwach 167 osób. W czasie powstania listopadowego Roman Sołtyk był wnioskodawcą uchwały sejmowej w odebraniu Korony Polskiej cesarzowi Rosji Mikołajowi I. w 1832 roku za aktywny udział w powstaniu władze rosyjskie konfiskują dobra Chlewiskie, a Roman Sołtyk   udaje się na emigrację do Francji gdzie umiera w 1843 roku. W 1835 roku w Smagowie istniały dwie osady zamieszkałe przez służbę dworską  - fabryczną oraz dziesięć osad zamieszkałych przez górników, kurzaczy i hutników. Pod koniec XIX wieku wieś i folwark należą do gminy i parafii Chlewiska, liczy 54 domostwa zamieszkałe przez 360 mieszkańców. Areał dworski wynosi 236 mórg zaś włościański 422 morgi. Skonfiskowane dobra Chlewisk odkupiła rodzina Sołtyków po 1863 roku. W latach 1895-1912 folwarkami w Chlewiskach i Smagowie zarządzała rodzina Platerów. Ze Smagowem związana jest pouczająca historia, dotycząca właściciela wsi – Pigłowskiego. Do końca XIX wieku w kościele w Chlewiskach znajdowała się jedyna w diecezji co do oryginalności ambona. Oto na głowie klęczącego szlachcica, wyrzeźbionego z drewna, stała ambona. Szlachcic wymownym gestem zdawał się zachęcać obecnych w kościele do słuchania Słowa Bożego. Podanie Mówi, że Pigłowski ze Smagowa znajdując się na kazaniach, zwykł szydzić ze słów głoszonych z ambony. Nadszedł jednak czas opamiętania. Pigłowski nawrócił się, a chcąc zgorszenie dane bliźniemu naprawić, kazał zbudować ambonę a swoją podobiznę  w drzewie wyrzeźbioną umieścił pod nią. Ten piękny i pouczający zabytek znajduje się obecnie w Muzeum Diecezjalnym  - Dom Długosza w Sandomierzu. Smagów od 1973 roku należy do gminy Borkowice a od 1977 do nowo powstałej parafii w Rzucowie.

 

                                                                                                   Opracował : Robert Fidos

Wójt gminy zaprasza

Zobacz również

wersja językowa

Kalendarz

marzec 2024
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
Ni
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

Zegar

  • :
  • :
Akceptuję

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies.