Rocznica śmierci Majora Henryka Dobrzańskiego ,, Hubala”

30.04.2025

30 kwietnia 2025 r. Wójt Gminy Borkowice Robert Fidos wraz z przewodniczącym Rady Gminy Mirosławem Długoszem i harcerzami z 5 Wielopoziomowej Drużyny Harcerskiej im. Emilii Plater z Borkowic zapalili symboliczne znicze oraz złożyli wiązankę z biało- czerwonych kwiatów pod pomnikiem w Rudnie w 85- rocznicę rocznicy śmierci Majora Henryka Dobrzańskiego.

Major Henryk Dobrzański ,, Hubal” (1887-1940), oficer Wojska Polskiego, kawalerzysta, uczestnik walk o Lwów 1918 roku oraz wojny polsko – bolszewickiej w latach 1919-1921, sportowiec- olimpijczyk, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku, twórca Wydzielonego Oddziału Wojska Polskiego – pierwszego oddziału partyzanckiego w Polsce, poległ 30 kwietnia 1940 roku pod Anielinem. Po raz pierwszy Wydzielony Oddział Wojska Polskiego majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala” pojawił się na terenie Gminy Borkowice w dniach 11-12 listopada 1939. Oddział miał postój w gajówce Długa Brzezina. Hubal nawiązał wtedy kontakty z proboszczem parafii Ruski Bród ks. Edwardem Ptaszyńskim, który przekazał oddziałowi broń i inne potrzebne żołnierzom akcesoria. Spotkał się również z Józefem Madejem z Ruskiego Brodu, leśniczym Antonim Marią Halladinem oraz ks. kpt. Walentym Ślusarczykiem z Borkowic, który przekazał Hubalowi konie, broń, amunicję, mundury, koce, żywność i owies dla koni. Ks. kpt. Ślusarczyk jako członek zarządu spółdzielni w Borkowicach polecił Stanisławowi Wełpie i Józefowi Nowosielskiemu przekazać produkty potrzebne dla oddziału. Pewnej nocy Hubal zajechał z „postawą” konno na plebanię ks. Jana Wiśniewskiego i podziękował wikaremu Ślusarczykowi za pomoc w prowiantowaniu oddziału i prosił o wsparcie jego czynu zbrojnego ochotnikami do oddziału. Członkami oddziału Hubala byli m.in. Józef Skorupa z Rudna, Marian Swat z Rzucowa, Stanisław Krępski z Rzucowa, Witold Leszczyński, Czesław Strzelecki z Ninkowa , Jan Leszczyński w Woli Kuraszowej, Józef Słoń z Bryzgowa, Józef Madej i Antoni Adamski z Ruskiego Brodu, Walenty i Józef Andruszkiewicz z Huciska, Władysław Sidor z Wandowa, Władysław Ośko z Huciska, Józef Suliga z Rzucowa i wielu innych. W tym okresie sołectwa Długa Brzezina, Ruski Brud, Hucisko i Kuźnica należały do Gminy Borkowice. W dniach 14-29 marca 1940 roku oddział majora Hubala przebywał na kwaterach w Hucisku. W tym czasie nastąpił duży napływ ochotników. Właściciel Rzucowa Witold Mokiejewski przekazał oddziałowi ukrytą w tartaku broń. Rok później został wydany wraz z innymi przez miejscowego szpicla i stracony w obozie w Dachau. Siatkę współpracowników organizowali: Józef Suliga z Rzucowa, ks. Edward Ptaszyński i ks. Walenty Ślusarczyk. Pieczywa do obozu w Hucisku dostarczał właściciel piekarni z Wandowa Władysław Sodel. Niemcy poinformowani o pobycie oddziału Hubala w Hucisku zorganizowali obławę w celu likwidacji oddziału. Bój pod Huciskiem rozegrał się 30 marca 1940 roku. Spektakularne zwycięstwo Hubala zostało przypieczętowane spaleniem wielu niemieckich samochodów. Ponad 100 Niemców zostało zabitych i rannych. Oddział Hubala ruszył w kierunku Gór Świętokrzyskich, a następnie w kierunku Poświętnego w Opoczyńskim. 30 kwietnia 1940 roku major Hubal zginął pod Anielinem a oddział uległ rozproszeniu. W odwecie za działalność oddziału Niemcy dokonali pacyfikacji Mechlina, Gałek, Skłób, Huciska i Stefankowa mordując kilkuset mieszkańców. Z inicjatywy Stowarzyszenia Pamięci mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala” w Rudnie wybudowany został pomnik majora Hubala wraz z tablicami imiennymi upamiętniającymi jego żołnierzy. Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika z udziałem asysty Wojska Polskiego i Orkiestry Wojskowej odbyła się 11 maja 2018r.